TC.
OSMAN TÜRKOĞUZ
osmanturkoguz@gmail.com
TV. İZMİR;17 Şubat 2015.
Zonguldak’ta
yayınlanan UYANIŞ adlı gazetede yayımlanan yazılarım ilgi ile izleniyordu. Bir
Avukat arkadaşım, Yazılarım üzerine konuşmak için yazıhanesine davet etmişti.
Bu sırada, Çaycuma ilçe merkezinden Yaşlı bir Karı-Koca, yazıhaneye geldiler.
Kocanın kardeşleriyle miras kavgası varmış! Bu konuda açılacak dava için
gerekli evrakları Avukatın masasına koyan Adam:”Avukat Bey, Dört kardeşiz,
kardeşlerimin Dördüne de dava aç! Dedi. Teferruatlı nüfus suretini inceleyen Avukat:”Siz,
İkisi kadın, Dördü de erkek, Altı
kardeşsiniz?! Deyince,ol adem,yerinden zıplayarak:”Kadınlar,insan mı?Sen,Allahın kitabında yazdığı gibi taksim davası
açacaksın”?!Dedi.
Avukat
Bey, sakince sordu:”Eşinizin miras derdi var mıdır?”
“Efendim; onun erkek kardeşleri,”Mirası
eşit olarak taksim ettiler!”Deyince; Avukat Bey, elindeki evrakları Ol herifin
suratına fırlatarak:”Hemen burayı terk et; burada Türk Miras Hukuku
uygulanır!”Diye bağırdı. Adam, karısından önce odayı terk ettiğin de bendeniz
ayağa kalkarak:”Ben, bu tehlikeyi kimselere anlatamıyorum. UYANIŞ, Nurculuk
üzerine çok emek vererek yazdığım yazıyı, yayından kaldırdı. Bu aymazlıkla
çağdaş ömrüm, iş bu yazımı sizlere iletmeyi uygun buldum.”Bölük, Bölük bölen
bizden değildir!”Hadis. Mirasçıların,mirastaki
haklarının cinslerine göre dağıtılması kabul edilemez?!Ostüzü.
“ASABE:Bir
dini yayından?!
“Baba tarafından akbaba, hısım. Allahü teâlânın Kur'ân-ı kerîmde hisse (pay) takdîr edip bildirdiği vârislerden (Eshâb-ı ferâizden) sonra gelen ve belli bir payı olmayıp artan malı almaya hak kazanan, ölene erkek vasıtasıyla bağlanan erkek akraba veya bazı durumlarda bunlar gibi vâris olan kadınlar.
Hak sâhiplerine paylarını veriniz. Arta kalan asabeye aittir. (Hadîs-i şerif-Buhârî)
Kendileri Eshâb-ı ferâizden iken erkek kardeşleri ile beraber bulunduklarında asabe olan kadınlar şunlardır: Kızlar, oğlun kızları, ana baba bir kız kardeşler ve baba bir kız kardeşler. Oğul en kuvvetli asabe olup, oğul bulunduğu zaman, diğer asabelerin hiç biri asabe olmaz. (Mevkûfât) “
“Baba tarafından akbaba, hısım. Allahü teâlânın Kur'ân-ı kerîmde hisse (pay) takdîr edip bildirdiği vârislerden (Eshâb-ı ferâizden) sonra gelen ve belli bir payı olmayıp artan malı almaya hak kazanan, ölene erkek vasıtasıyla bağlanan erkek akraba veya bazı durumlarda bunlar gibi vâris olan kadınlar.
Hak sâhiplerine paylarını veriniz. Arta kalan asabeye aittir. (Hadîs-i şerif-Buhârî)
Kendileri Eshâb-ı ferâizden iken erkek kardeşleri ile beraber bulunduklarında asabe olan kadınlar şunlardır: Kızlar, oğlun kızları, ana baba bir kız kardeşler ve baba bir kız kardeşler. Oğul en kuvvetli asabe olup, oğul bulunduğu zaman, diğer asabelerin hiç biri asabe olmaz. (Mevkûfât) “
Kaynak: TÜRK HUKUK TARİHİ, Profesör Dr.
Coşkun ÜÇOK-Profesör Dr. Ahmet MUMCU.
İSLAMIN MİRAS HUKUKU?!
İslami
Miras Hukuku, Arap Kültürünün ve Arap Geleneğinin Tanrı adına
formatlanarak;Kadın-Erkek eşitsizliğinin ve haksızlığının ebedileştirilmesidir!?Ostüzü.
Okuyunuz da; Mustafa Kemal Atatürk, nereden nereye getirmiş, aklınız ve vicdanınız
varsa anlayınız! Yoksa Arabın çöllerinde sürünür, sömürülür durursunuz! “Kur’anı Kerim’in 4’üncü Nisa Suresi,(7.12.14.33.175’inci
ayetler.)Dinci geçinerek Kuranı iyi bildiğini sananlara bu konuda sormuş
olduğum sorular, hep boynu bükük yanıtsız kaldılar. Sonunda da birisi, sakallarına
kadar kızararak, ıkıla ve sıkıla bu
konuda bir yazı yazmamı irica etti?!Ayetleri vereyim dediğimde de:”Siz
yazarsanız daha iyi olur!”Uzun boylu yazıyı uzatmadan,konuya hemen giriyorum:
Murisin/Miras
bırakanın/ 1-Cenaze giderleri,2-Borçları,3-Vasiyetleri Terekeden çıkarıldıktan
sonra düşergeleri Varislerine/Mirasçılarına/ verilir. Miras Hukukumuza tamamen
ters bir biçimde Üç çeşit Mirasçılar gruplandırması vardır:
1-Eshab-ül
Feraiz(Zevu’l Feraiz),
2-Asebe,
3-Zevu’l-Erham.
1-Eshab’ül
Feraiz(Zevu’l Feraiz).Murisin terekesinden, Kur’anı Kerime göre belli olan düşelgeleri
almaya hakkı olan mirasçılara denir.Maide4/11.12.175’inci Ayetler.
1-Kız
çocuklar,
2-Ana,
3-Baba,
4-erkek kardeş,
5-Kız kardeş,
6-Karı,
7-Koca,
8-1’etanınan hak, Oğlun kızına, sonra.
9-3’e tanınan hak, Büyük babaya, sonra.
10-2’ye tanınan hak, Büyük anaya, sonra.
Daha sonra erkek kardeşler:
11-Ana bir baba ayrı erkek kardeş,
12-Baba bir ayrı erkek kardeş.
a-Baba: Terekenin 1/6’sını alır. Murisin erkek yanından erkek geleni yoksa o zaman
Eshab’ül Feraiz’den artanı da gene baba Asebe’den olması nedeniyle alır.
b-Erkek yanından erkek ata, Murisin babası,
babasının babasının, babasının, babasının babası gibi. Baba yoksa bunlar da
terekeden düşerge alırlar. Baba varsa mirasa giremezler.
c-Ana bir erkek kardeş: Bunlar Murisin babası,
erkek yanından erkek atası, çocukları ya da oğlunun çocukları varsa bir şey
alamazlar. Bunlar yoksa 1/6 pay alırlar. Birden fazlaysalar1/3 pay alırlar. Ana
bir bacıları ile birlikteyseler yine terekenin 1/3’ü aralarında paylaştırılır.
ç-Koca: Murisin çocukları ya da oğlunun
çocukları yoksa terekenin 1/2’sinialırlar.Bunlardan birisi varsa terekenin
1/4'ünü alırlar.
d-Karı: Murisin çocukları ya da oğlunun
çocukları yoksa terekenin1/4’ünü alırlar. Bunlardan birisi varsa terekenin
1/8’ini alırlar. Birden çok karı varsa bu düşelgeyi aralarında pay ederler.
e-Kız çocukları: Murisin yalınız bir
kızı varsa terekenin 1/2’sini alır. Murisin birden fazla kızı varsa, bunlar
terekenin 2/3’ünü alırlar. Kız çocukları oğlan
çocukları ile bir iseler, Asebe’den sayılırlar ve oğlanlara düşenin yarısı
kadar pay alırlar. YANİ İKİ DÜŞERGE OĞLAN ÇOCUĞUNA BİR DÜŞERGE DE KIZ ÇOCUĞUNA
VERİLİR.
f-Oğlun
Kızı: Ya da oğlun, oğlunun kızı ve böylece. Murisin oğlu ve kızı yoksa oğlunun
kızı terekenin 1/2’sini alır. Birden artık oğlun kızı varsa, bunlar birlikte
terekenin 2/3’ünü alırlar. Murisin yalınız bir kızı varsa, oğlun kızı ya da
kızları terekenin 1/6’sını alırlar. Oğlun oğlu işle birlikte bulunan oğlun
kızları Asebe’den sayılır ve bunlara verilenlerin yarısı kadar mirastan pay alırlar.
Murisin oğlu ya da iki, ya da ikiden artık kızı varsa oğlun kızı mirastan pay
alamaz.
g-Ana-Baba
bir Bacı: Murisin çocukları, ya da babası ya da erkek yanından erkek atası yoksa,
ana-baba bir bacılar terekenin 1/2’sini alırlar. Aynı durumda birden artık
ana-baba bir bacı varsa birlikte terekenin 2/3’ünü pay olarak alırlar. Bunlar arasında
baba bir erkek kardeşle birlikte iseler Asebe’den sayılırlar, erkek
kardeşlerine düşergelerin yarısını alırlar. Ana-Baba bir bacılar, Murisin kızı,
oğlunun kızı ya da oğlunun, oğlunun kızı ile birlikte iseler, başka kimse de yoksa
Asebe’den sayılırlar ataları varsa, ana-baba bir bacıları mirastan pay
alamazlar ve mirastan artanı alırlar. Murisin erkek yanından art gelenleri ya
da erkek ataları varsa, ana-baba bir bacıları mirastan pay alamazlar.
ğ-Baba
bir bacılar: Murisin çocukları, babası ya da erkek yanından erkek atası ve
ana-baba bir kardeşleri ya da bacıları yoksa başka bir bacı terekenin 1/2'sini
alır. Aynı durumda birden artık baba bir bacı varsa terekenin 2/3 payını
alırlar. Ana-Baba bir bacı ile birlikte iseler terekenin 1/6’sını alırlar.
Ana-Baba bir bacılar, iki ve daha çok iseler, baba bir bacılar terekeden pay
alamazlar. Bunlar, baba bir erkek kardeşlerle birlikte iseler Asabe sayılırlar
ve baba bir erkek kardeşlere düşergenin yarısını alırlar. Baba bir bacılar,
murisin kızı, oğlunun kızı ya da oğlunun, oğlunun kızı ile birlikte iseler ve
başka da kimse yoksa gene Asebe’den sayılırlar ve artanı alırlar. Murisin erkek
yanından erkek art gelenleri ya da ataları bir varsa baba bir bacılar mirastan
pay alamazlar.
h-Ana
bir bacılar: Bunlar tıpkı erkek kardeşler gibi düşerge alırlar.
i-Ana:
Murisin çocukları ya da oğlunun çocukları ya da
Oğlunun,
oğlunun çocukları ya da iki ya da daha çok kardeşleri (ister ana-baba bir olsun,
isterse ayrı olsun)varsa Terekenin 1/6’sını alır. Bunlar yoksa terekenin
1/3’ünü alır. Yok, eğer karı-kocadan biri ve baba varsa, önce karı ya da
kocanın düşergeleri verilir, artan 1/3 pay da anaya verilir.
İ-Büyük ana: Büyük annelerin, Eshab’ül
Feraiz’den sayılabilmeleri için Muris ile aralarında ya yalınız kadınlar
(ananın, anasının anası)ya yalınız erkekler(babanın babasının anası gibi)
bağıntı bulunmalı ya da bu sıra erkeklerden sonra bu sıra kadın
bulunmalıdır.(Babanın babasının anasının anası gibi).Aradakiler
değişiyorlarsa(Ananın babasının anası gibi).Bu gibi büyük analar Eshab’ülFeraiz
sayılmayıp Zevu’l Erham olurlar. Büyük ana terekenin 1/6’sını alır. Murise aynı
uzaklıkta birden çok büyük ana varsa terekenin 1/6’sı aralarında bölüştürülür.
Ana sağ ise, büyük ana mirasa katılamaz. Baba sağ ise, baba yanından büyük
analar da mirasa katılamazlar.
Büyük analardan Murise daha yakın olan, hangi yandan olursa olsun, daha uzak
büyük anaları mirastan yoksun bırakır.
Eshab’ül Feraiz düşergeleri tüm
terekeyi aşıyorsa, hepsinin düşergelerinden eşit olarak indirilir. Bu işleme
“AVLİYYE” DENİR. Düşergeler tüm terekeden az olurda artanı alacak Asebeden
kimse bulunmazsa düşergeler oranında herkesin payı arttırılır. Bu işleme de “REDDİYE”
DENİR.
2-ASEBE: Murisin erkek yönünden erkek
olduklarında hısımlarıdır. E.F.Kadınlardan tek başlarına terekenin yarısını
alırlar. Birden çok olduklarında terekenin 2/3’ünü alırlar. Aynı derecede ve durumda
erkek mirasçılarla bir arada bulunduklarında Asebe sayılırlar, o erkeğe düşenin
yarısını alırlar. Asebe mensupları da kendi aralarında dört gruba ayrılırlar.
Bir gruptan birisi varken öteki gruptaki mirastan pay alamaz. Aynı grup
içindeki yakın hısım uzak hısımın mirastan pay almasına engeldir. Aşağıdaki
mirasçılar ölmüş olan babalarının yerine geçerek aynı derece mirasçı olamazlar,(Halefiyet
prensibi yoktur!) Asebe gruplarının biribirine üstün tutulma
sırası:
A-Birinci
grup: Murisin erkek yanından erkek art gelenleri.
B-İkinci
grup: Murisin erkek yanından erkek ataları.
C-Üçüncü
grup: Murisin babasının erkek yanından erkek art gelenleri.
Ç-Dördüncü
grup: Murisin babasının, babasının erkek yanından erkek art gelenleri.
Azatlı
Köle, Asebe yoksa Erkek Efendisinin, onun Asebesi mirasçı sayılır.
Önce
Eshab’ül Feraiz artarsa, sıra ile Asebe gelir.
3-Zeu’l
ehram: Murise bir kadın aracılığı ile kan hısımı olanlar ya da bir erkek
aracılığı ile kan hısımı oldukları halde, Asebe, Eshab’ül Feraiz olamayan kadınlar,
mirasta üçüncü grubu oluştururlar. Asebe gibi öncelikle dört grupturlar:
Bunlar, Asebe ve Zevu’l Feraizden sağ kanla eş dışında kimse yoksa mirasçı
olurlar.
A-Birinci
grup: Murisin art gelenleri(kızının oğlu, oğlunun kızının kızı ya da oğlu).
B-İkinci
grup: Murisin ataları (Anasının babası, babasının anasının babası).
C
–Üçüncü grup: Murisin anasının ya da babasının art gelenleri( Erkek kardeşinin
kızı ya da kardeşinin oğlu).
Ç-Dördüncü
grup: Murisin babasının ya da anasının atalarının art gelenleri(Amcasının kızı,
hala, dayı).
Asebe’de
olduğu gibi, birinci gruptan biri varsa, ikinci gruptan olanlar daha yakın
olsalar da mirasçı olamazlar. Burada da aynı grup içinde yakın hısım, uzak
hısımı mirastan yoksun bırakır. Bununla birlikte her grup için ayrı, ayrı
bölüştürme yöntemleri vardır.
Birinci
grupta aynı derecede murise yakın birkaç mirasçı varsa bunların içinde Eshab’ül
–Feraiz çocuğu Eshab’ül, Feraiz çocuğu olmayana üstün tutulur. Hiç biri
Eshab’ül Feraiz çocuğu değilse, erkekler iki, kızlar da bir düşerge alırlar.
Ancak murisle mirasçılar arasındaki kuşakların hangisinde cins değişikse,
ikili, birli bölüştürme yapılarak mirasçılara ulaşılır. Bir adamın kızının
oğlunun kızı ile kızının, kızının oğlu varsa, burada kız iki düşerge, oğlan ise
bir düşerge alır.
İkinci
grupta aynı derecede ede bulunan kimseler arasında ayrılık gözetilmez.
Eshab’ül- Feraiz, ya da Zevu’l-Erham ile murise hısım olanlar eşit tutularak
yalınız erkeklik ve kadınlıklarına göre ikili ve birli alırlar. Ancak burada da
bu ikili ve birli bölüştürme, hangi kuşakta ilk cins değişikliği ile karşılaşılıyorsa
orada yapılır.
Üçüncü
gruptaki Asebe çocukları, Asebe çocuğu olmayanlara üstün tutulur. Erkek
kardeşin oğlunun kızı, kız kardeşin kızının oğlu ile birlikteyse, tüm mirası
birincisi alır, ikincisi de mirasın dışında kalır. Hepsi Asebe çocuğu ise
hangisinin atasının miras hakkı varsa mirası o alır. Ana-Baba bir erkek
kardeşin oğlunun kızı mirası alır, baba bir erkek kardeşin oğlunun kızı hava alır.
Hepsinin Eshab’ül, Feraiz çocuğu olması halinde de usul aynıdır.
Dördüncü
gruptaki miras taksim yöntemi de Üçüncü gruptaki gibidir: Aynı derecede murise
yakın iki Zevu’l –Erham mirasçıdan erkek kardeşin kızı Asabe çocuğu olduğu için
tüm terekeyi mirasçı olarak alır. Bacının oğlu Eshab’ül-Feraiz çocuğu olduğu
için, mirastan hiçbir paya alamaz. Erkek kardeşinin kızının yanında bir de oğlu
bulunsaydı, Bu, Asebeden olduğu için terekenin tümünü miras olarak alırdı. Bu
sefer bacısı da hava alırdı.
3-Eshab’ül
Feraiz- Zevu’l-Feraiz).
1-Kız çocukları,2-Ana-Baba,3-Erkek
kardeşler,3-Kız kardeşler,4-Oğlun kızı,5-Büyük baba-Büyük anne,6-Baba bir, ana
ayrı erkek kardeş,7-Ana bir, baba ayrı erkek kardeş. Bunların mirastan
düşergeleri aynı mantık ve hesaplama üzerinedir.