9 Temmuz 2012 Pazartesi

759/EYALETLER SİSTEMİ

OSMAN TÜRKOĞUZ
Çeşmealtı;08 Temmuz 2012.

EYALET SİSTEMLERİ

            A-Hititlerde Eyalet sistemi
         Anadolu’da büyük bir uygarlık kuran Hitit İmparatorluğunda Merkezi Devletin kontrolünde eyaletler olduğunu bilmekteyiz. Hititlerin en güçlü ve Görkemli İmparatoru Birinci Şuppiluliuma Karkamış şehrini muhasara ederken Mısır’dan özel bir ulak ile bir mektup almıştı. Mektubu yazan Firavun Tuthankhamon’un/MÖ:1347/1338/ Dul eşi Kraliçe  Ankhesenpaam idi.Kocam öldü;Mısır’ı ben yönetmekteyim ve dul bir kadınım.Emrimdekilerden birisi ile de  nasıl evlenebilirim?Senin oğulların çoktur.İçlerinden birisi bana koca olarak göndermeni istemekteyim!..”Bu mektubu alan Şuppiluliuma derhal federe devlet başkanlarını Karkamış’a çağırtarak bu konudaki fikirleri alır.Oğlu Zannaza’yı damat adayı olarak Mısır’a gönderir.ne var ki Prens Zannaza Mısır yolunda,bilinmeyen bir nedenle öldürülür.Hitit Eyaletlerinde de Hitit yasaları geçerlidir.Sonradan ünlü Miken eyalet sistemi doğmuştur.Bilinen en eski eyalet sistemi bunlardır.Hititlerin tanrıları,hukuk ve idari sistemleri işgal etmiş oldukları ülkelerde yavaşça da olsa egemen olmuştur.

B-AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE EYALAT SİSTEMİ
         Amerika Birleşik Devletleri bağımsızlığını kazandıktan sonra iki sistemin kurulması tartışmasını yaşamıştır.Ulusal Kahraman general George Waşington’un merkezi otoriteye dayalı sistemi ve  Amerikan Anayasasının  yaratıcılarından T.Jefferson’un Ademi Merkeziyetçi Sistemi.Amerika’da ademi merkeziyetçi sisteme göre örgütlenme yapılmıştır.Amerikan anayasası üç büyük temele oturtulmuştur:
         1*Başında bir başkan olmak üzere Yürütme;
         2*Senato ve Temsilciler Meclisi ve Kongre olmak üzere Yasama,
         3*Başta yüksek yargı olmak üzere Yargılama .
         Amerika Birleşik devletleri,48’i ana Amerikan kıtasında,2’si de dışarıda olmak üzer 50 eyaletten oluşan baştada Federal Devletin bulunduğu Federatif bir sistemle idare edilmektedir.
         Senato;Federe devletlerin/Eyaletlerin/ büyüklüğüne ve nüfus kesafetine bakılmaksızın her eyaletten seçilen 2’şer senatörden oluşur.Temsilciler meclisi 435 Milletvekilinden oluşur.Her iki meclis Kongre’yi oluşturur.
         Eyaletlerde de aynı yasama biçimi vardır. Her eyaletin anayasası ve farklı yasaları vardır. Federal devlet;1/Dış işlerinden,2/Maliyeden,3/Federal yasaların uygulanmasından ve askeri hizmetlerden sorumludur.
         Eyaletlerde Eyalet başkanı Genel Vali,Yargıçlar,Savcılar ve Polis şefleri halk tarafından seçilmektedir.Eyalet yönetimi;genel temizlik,eğitim ve öğretimden de sorumludur.
         1962/1963 senesinde;Zenci öğrenci James Meredith’in Mississipi Oxford üniversitesine yazılması  olayında; Mississipi  Valisi Wallas;Zenci öğrencinin Üniversiteye sokulmamsı için görevlendirmiş olduğu yerel kolluk kuvvetlerine Amerika Birleşik Devletleri Başkanı J.F.Kenedy, “Zenci öğrencinin Üniversiteye sokulmasını sağlayınız!” Emrini verdiğinde, bu emir uygulanmıştır.
            Her Amerikan Vatandaşının İngilizce bilmesi şarttır. Devlet Hizmetine girmek için de İngilizce bilmek şartı ve Vatandaşlık yemini vardır.İngilizce bilmek şartı vatandaşlar arasında anlaşmanın şartı olarak tanımlanarak yasalaştırılmıştır!
         Avrupa’da Kilisenin, devletin ve toprak sahiplerinin işkencesinden kaçan Püritenler, Amerika’da koloniler kurmuşlardır. Ortaçağ Avrupasında; toprağa bağlı serflerin evlenmelerinde ilk gece hakkı Senyöründü. İlk gece hakkını satın alamayan Serfin karısını  senyör becerirdi.1961 senesinde;Kilis’in eski adı A,yeni adı da M.Olan  bir dağ köyünde köy araması yaparken,o gece gerdeğe girecek gelini köyün ağasının evinde bulunca,durumu başımızda bulunan Tabur Komutanımız Rahmetli Yarbay İrfan Çetinkaya’ya anlattığımda şu emri vermişti:”Sayın Üsteğmenin köy aramasını hemen durdur ve bölüğünü de, tabura dönmek üzere, toplanma bölgesinde hemen topla.Cumhuriyet kanunlarının girmemiş olduğu bu köyde daha fazla durmayalım!”                                                    Ortaçağı Almanya’sında borcunu ödeyemeyen borçlunun karısı güzelse davaya bakan yargıç ol kadının ırzına geçerek borca karşılık ödeşmiş olunurdu. Amerika’da eyalet sistemi temel yönetsel kültürün eseri olmasına, Avrupa’dan anlattığım nedenlerden kaçan insanların kölelik sistemini ihya etmek için iç savaş çıkarmalarına ne denilir!Tüm çağların insan haklarını korumada   en büyüğü,Ispartakus ve  Abraham Lynkolyn’dir.Peygamberlerin bile kaldırılmasını göze alamayarak,köleliği Tanrısal iradeye bağlamalarına karşın,hayatı pahasına köleliğin kaldırılmasını sağlamıştır.
C-OSMANLI İDARESİNDE EYALET SİSTEMİ.
         1-Klasik Osmanlı Eyalet sistemi
         Anadolu ve Rumeli Eyaletleri, başlarında birer Beylerbeyi;Kayıtsız ve Koşulsuz merkezin otoritesine bağlı ; eyalet sınırları içersinde bulunan yerleşme yerlerinde Osmanlının mutlak otoritesini temsil ederler.Şeri mahkeme kararlarını ve Padişahın mutlak emrini sorgusuz,sualsiz ve itirazsız uygularlar.Hatta çok güzel bir ifade
ediliş tarzı da vardır: Diyarbakır havalisinde 21 kişinin eşkıyalığa başladığı duyumunu alan Padişah’ı zülcelal, Diyarbakır Beylerbeyine bir ferman ulaştırılır:” Saadetli fermanım vasıl olur olmaz;tez elden 21 şakinin yakalanarak siyaset edilip,kellelerinin de acilen Dersaadete ulaştırılması fermanıhumayunumdur!”Eşkıyalardan 20’si yakalanarak başları kesilerek bal dolu kıl torbaya konulur.21’inci eşkiyayı yakalamak ta mümkün olmaz.Bal içindeki kellelerde de bozulma alametleri gözlemlendiğinden Beylerbeyi Kethüdası telaşa düşer ve yoldan geçen eşkıya suratlı birisini saraya davet ederek boynunu vurdurur ve 21 eşkıyanın kellelerini Dersaadete yetiştirerek hilat kaftanla ve bir kese de altın ile taltif edilir.
         Dördüncü Murat döneminde Sakarya Şeyhi isyan eder. Yakalanan Şeyh ve adamları ve diğer yörelerden getirilen asiler Gebze’ye Dördüncü Murat’ın huzuruna getirilir.Önce Sakarya Şeyhinin derisinin yüzülmesine başlanır.Şeyh,hiçbir acı duyduğunu belli etmeden  cellada seslenir:””Bre Cellat! Acele etme de keyfini çıkaralım!”Der. Genç bir isyancıya bir türlü kılıç vurulamaz. Zavallı Genç:”Anam söylediydi,oradaki büyük adam senin masum olduğunu bilir dediydi”Der.Gülmekten kasıkları patlayan Dördüncü Murat ve yağdanlıkları infazı durdurarak,ol zavallı Genci dinlerler:Uşak ve havalisindeki şekavet olayları üzerine;Afyon Valisi bu Gençten istediği rüşveti alamayınca Zavallı Genci de asiler kafilesine katar.Padişah üzülerek Ol Fakir gence bir kese altın vererek onu azat eder.Rahmetli Ömer Seyfettin’in  bir öyküsünde anlatmış olduğu Kahraman Tosun Bey öyküsü,Osmanlıda insan hayatının teminatsızlığını ne güzel de anlatır.Osmanlının idari yönetim sistemi çağdışılığını  Müslüman ve Türkmenler üzerinde alabildiğine sürdürmüştür. “Eğeri kaltağ Osmanlı/Şalvarı şaltağ Osmanlı/Ekende yok, biçende yok/Yiyende ortağ Osmanlı.
         2-Hıristiyan Bölgelerinde Eyalet Sistemi.
         Fransız Devriminin getirmiş olduğu ışıklardan yararlanan Osmanlı Vatandaşı Hıristiyanlar, Kilisenin ve papazların öncülüğünde ışığa kavuşmuşlardır. Ulusal eğitim sistemi uygulamasında da tarihlerini ve ulusal kimliklerini öğrenerek Osmanlıya karşı ayaklanmışlardır.Şeyhülislamlar ve Hoca sınıfı da Müslüman Türk toplumunu Kavm’iNecib’i Arap ve Yahudi masalları ile çağın çok gerisinde tutmayı başarmışlardır.Bu dünyada mutlu edemedikleri insancıklarımızı öteki dünya masalları ile uyutmuşlardır.”En büyük ibadet ululemre itaattir!”Hadisini ortaya koymuşlardır.Avrupa’da ,özellikle de İngiltere’de zalim yöneticiye karşı ayaklanma bir bireysel ve toplumsal hak olarak ortaya atıldığında,Müslüman ahali din ve Allah adına köleleştirilmiştir.Mustafa Kemal’e kadar ulusal kimlik yasaklanmıştır.Bugünde aynı alçakça oyunlar sergilenmektedir.Hıristiyan toplumların yaşadığı eyaletler ulus devlet olarak ortaya çıkmışlardır.

   D- Almanya Federal Cumhuriyetleri

            Almanya Üçyüzelli şehir Devletinden oluşmuştu.18’inci ışıklar yüzyılına ve yedi sene savaşlarına gelindiğinde, Prusya Alman Devleti öne çıkmıştır. Büyük Frederik zamanında da askeri gücün doruğuna ulaşmıştır. Prusya Şansölyesi Prens Bismark’ın akılcı politikası Ve Genelkurmay Başkanı Mareşal BERNHART VON MOLTKE’NİN  askeri dehası sayesinde de Alman Birliği kurulmuştur.Napolyon Bonapart’ın kardeşi Jerome’un Aptal  oğlu 3’üncü Napolyon unvanı ile Fransız İmparatoru olmuştu.1870’de Prusya Kralının,Potsdam kaplıcalarında Fransız Büyük Elçisini kabul etmeyişini Fransız basını hakaret sayarak  Fransa’yı ayağa kaldırmıştır.Şişik Fransız İmparatoru 3’üncü Napolyon ordusunun başına geçerek
 Prusya’ya savaş ilan etmişti. Sedan meydan muharebesinde de 120.000 askeri ile Mareşal Bernarth von Moltke’ye esir düşmüştü. Alman devletler topluluğu da Prusya’nın egemenliğinde birleşmişti.
         Birinci ve İkinci Dünya Savaşından yenik çıkan Almanya     18 Mart 1999 tarihinde yapılan özgür seçimden ve iki Almanya’nın birleşmesinden sonra   16 eyalete ayrılmıştır.
         Bu eyaletlerin seçimle gelen parlamentosu ve hükümetleri vardır.Bu eyaletlerin üzerinde de Federal Alman Cumhuriyeti egemendir.Eyaletlerde Alman kanunları ve Almanca geçerlidir.Eyalet sakinleri Alman vatandaşlarıdır.

“Almanya Federal Cumhuriyeti 16 eyaletten oluşur. Devlet sorumluluğu taşıyan bu eyaletlerin kısmen uzun bir geleneği vardır. Almanya her zaman çeşitli eyaletlerden oluşmuş, ancak haritası yüzyıllar boyunca sık, sık değişikliğe uğramıştır.
Federe eyaletler, bugünkü şekilleriyle genel olarak 1945'ten sonra kurulmuşsa da, eski bölgesel ilişkiler ve tarihsel sınırlar kısmen dikkate alınmıştır.
Almanya 1990 yılında birleşinceye kadar 10, daha sonra Saar Bölgesi’nin 1 Ocak 1957’de tekrar ülkeye katılmasından sonra, batılı devletlerin (Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Fransa) işgal bölgelerinde kurulmuş olan 11 eyaletten oluşuyordu. Sovyet işgal bölgesinde de savaş sonrasında daha sonraki Demokratik Alman Cumhuriyeti (DDR) topraklarında 5 eyalet kuruldu. Ama bunlar 1952 yılında toplam 14 il haline getirildi. 18 Mart 1999’da yapılan ilk özgür seçimden sonra 5 federe eyaletin yeniden kurulması kararlaştırıldı. Bu eyaletler genellikle 1952’den önceki şekillerini aldılar. 3 Ekim 1990’da DDR, dolayısıyla da Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern (Önpomeranya), Saksonya, Saksonya Anhalt ve Thüringen Eyaletleri Almanya Federal Cumhuriyeti’ne katıldı. Doğu Berlin de Batı Berlin ile birleşti.
Eyaletler hakkında daha fazla bilgiye aşağıdan ulaşabilirsiniz.
© İşte Almanya  http://www.tatsachen-ueber-deutschland.de/tr/
Eyalet sayfalarının Türkçesi yoktur!

Baden-Württemberg

Eyalet başkenti: Stuttgart
Nüfus: 10,601 milyon
Yüzölçümü: 35.752 km²
km² başına nüfus: 294

Daha fazla bilgi için:

Bağımsız Devlet Bavyera

Eyalet başkenti: Münih
Nüfus: 12,330 milyon
Yüzölçümü: 70.549 km²
km² başına nüfus: 173

Daha fazla bilgi için:

Berlin

Eyalet başkenti: Berlin
Nüfus: 3.388 milyon
Yüzölçümü: 892 km²
km² başına nüfus: 3.793

Daha fazla bilgi için:

Brandenburg

Eyalet başkenti: Potsdam
Nüfus: 2,593 milyon
Yüzölçümü: 29.476 km²
km² başına nüfus: 88

Daha fazla bilgi için:

Bağımsız Hansa Kenti Bremen

Eyalet başkenti: Bremen
Nüfus: 0,66 milyon
Yüzölçümü: 404 km²
km² başına nüfus: 1.633

Daha fazla bilgi için:

Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg

Eyalet başkenti: Hamburg
Nüfus: 1,726 milyon
Yüzölçümü: 755 km²
km² başına nüfus: 2271

Daha fazla bilgi için:

Hessen

Eyalet başkenti: Wiesbaden
Nüfus: 6,078 milyon
Yüzölçümü: 21.114 km²
km² başına nüfus: 287

Daha fazla bilgi için:

Mecklenburg-Vorpommern

Eyalet başkenti: Schwerin
Nüfus: 1,760 milyon
Yüzölçümü: 23.173 km²
km² başına nüfus: 77

Daha fazla bilgi için:

Aşağı Saksonya

Eyalet başkenti: Hannover
Nüfus: 7,956 milyon
Yüzölçümü: 47.616 km²
km² başına nüfus: 166

Daha fazla bilgi için:

Kuzey Ren-Vestfalya

Eyalet başkenti: Düsseldorf
Nüfus: 18,052 milyon
Yüzölçümü: 34.082 km²
km² başına nüfus: 528

Daha fazla bilgi için:

Rheinland-Pfalz

Eyalet başkenti: Mainz
Nüfus: 4.049 milyon
Yüzölçümü: 19.847 km²
km² başına nüfus: 203

Daha fazla bilgi için:

Saarland

Eyalet başkenti: Saarbrücken
Nüfus: 1,066 milyon
Yüzölçümü: 2.569 km²
km² başına nüfus: 416

Daha fazla bilgi için:

Bağımsız Devlet Saksonya

Eyalet başkenti: Dresden
Nüfus: 4,384 milyon
Yüzölçümü: 18.413 km²
km² başına nüfus: 240

Daha fazla bilgi için:

Saksonya-Anhalt

Eyalet başkenti: Magdeburg
Nüfus: 2,581 milyon
Yüzölçümü: 20.447 km²
km² başına nüfus: 128

Daha fazla bilgi için:

Schleswig-Holstein

Eyalet başkenti: Kiel
Nüfus: 2,804 milyon
Yüzölçümü: 15.761 km²
km² başına nüfus: 177

Daha fazla bilgi için:

Bağımsız Devlet Thüringen

Eyalet başkenti: Erfurt
Nüfus: 2,411 milyon
Yüzölçümü: 16.172 km²
km² başına nüfus: 150

Daha fazla bilgi için:

İzleyiciler

Blog Arşivi